Па слядах Ніканора Зосіка

2018 год у Беларусі аб’яўлены Годам малой Радзімы. Гэта вельмі добра ў тым плане, што наш Ваенна-гістарычны музей імя Д. Удовікава будзе з яшчэ большым стараннем і натхненнем вывучаць гісторыю роднага краю і збіраць для папаўнення фондаў артэфакты мінулага. І вось днямі дырэктар музея Сяргей Гранік разам з карэспандэнтам брэсцкай абласной газеты “Зара” Наталляй Крывецкай-Гетман вырашылі пабываць на радзіме самабытнага і таленавітага заказельскага мастака Ніканора Зосіка і сабраць як мага больш інфармацыі пра гэтага незвычайнага чалавека.

І вось ранкам ад аўтастанці горада Драгічына госці накіраваліся на аўтобусе ў вёску Заказель. Экспедыцыя пачалася. На пачатку зрабілі прыпынак у цэнтры вёскі і зайшлі ў сельвыканкам, дзе адбылася гутарка з старшынёй сельскага выканкаму Святланай Кузьміч аб тым, што вядома пра самабытнага і таленавітага мастака Ніканора Зосіка, які ўсё жыццё пражыў у вёсцы Гурка. Аказалася, што пра асобу Ніканора (па вясковаму Канора) ведаюць, а вось канкрэтна біяграфічнымі звесткамі яны не валодаюць. Таму і рушылі ўдзельнікі экспедыцыі да былога старшыні сельскага савету, а цяпер і кіраўніка пярвічнай ветэранскай арганізаціі Мікалая Бухты. Мікалай Іванавіч згадзіўся быць гідам і паўдзельнічаць у пошуку спадчыны Ніканора Зосіка. Пашанцавала ўдзельнікам экспедыцыі яшчэ і таму, што супрацоўніца мясцовага сельвыканкамі Ніна Маскалюк згадзілася павазіць удзельнікаў экспедыцыі на сваім аўто.

Спачатку вырашылі праехаць на сельскія могілкі і пабываць на магіле Ніканора. У хуткім часе з дапамогай ветэрана Мікалая Бухты мы знайшлі месца апошняга прытулку нашага самабытнага вясковага мастака.

Далей удзельнікаў экспедыцыі шлях прывёў у вёску Гурка (зараз вул. Партызанская) у хату былой саседкі Ніканора 85-гадовай Веры Карпіевіч. Аказваецца, гаспадыня хаты нас чакала. Цётка Вера расказалала гасцям, якім яна запомніла Канора. Па яе расказу, іх сасед быў ветлівы, вясёлы і вельмі добры чалавек з незвычайным лёсам. Ніканор Лявонцьевіч перажыў Першую сусветную і Грамадзянскую войны, а за польскім часам ён і пачаў маляваць карціны і маляванкі (вешаліся на сцяне ля ложка). Па словах гаспадыні, яго маляванкі былі амаль ва ўсіх хатах вёсак Гурка, Валавель і Сулічава.

Калі пачалася каллектывізацыя ў 1947 г. Ніканор заступіўся за салдатку – удаву, муж якой загінуў на вайне і якая сама выхоўвала шэсць дзяцей. Ён аднаму з кіраўнікоў раёна, які прыехаў на сход у вёску і агітаваў у калгас, сказаў: “Што гэта за такая народная ўлада, якая забірае ў сірат і ўдавы карову? У такі калгас я ніколі не ўступлю”. За гэтыя словы, выказаныя публічна, Ніканор атрымаў дзесяць год лагераў. Пасля смерці Сталіна вярнуўся ў родную вёску, але ў калгас не ўступіў. Жыў тым, што маляваў для вяскоўцаў маляванкі і такім чынам зарабляў. На Гурцы іх па-народнаму называлі “Каноравы маляванкі”.

Пабывалі госці і ў старасты вёскі Закозель Уладзіміра Маслоўскага. Уладзімір Васільевіч усё жыццё працаваў дырэктарам сельскага Дома культуры і добра ведае людзей. Але самае цікавае, што яму ўдалося захаваць некалькі маляванік Ніканора Зосіка. На фоне адной з якіх і сфатаграфаваліся ўдзельнікі экспедыцыі.

На здзіўленне, вельмі мала інфармацыі пра свайго родзіча паведаміў яго сваяк Іван Зосік, у якога нават не захавалася фатакарткі Ніканора Лявонцьевіча.

Крыху больш інфармацыі паведаміла гасцям сваячка Ніканора Тамара Даўгун, якая працуе настаўніцай у Валавельскай сярэдняй школе. Тамара Мікалаеўна не толькі расказала пра свайго самабытнага родзіча, але і паказала даследчую працу вучаніцы яе класа аб жыцці і творчасці Ніканора Зосіка.

Прайшло шмат часу. Памёр і сам Ніканор Лявонцьевіч і яго жонка Ганна Кірылаўна, і няма ўжо на Гурцы хаты Зосікаў, але памяць пра гэтага незвычайнага і таленавітага чалавека засталася ў яго маляванках, якія вісяць да гэтага часу не толькі ў хатах вяскоўцаў, але знаходзяцца ў фондах музея беларускага мастацтва Нацыянальная акадэміі навук і ў Гісторыка-культурным музеі-запаведніку “Заслаўль”.

Дадаткова пра Ніканора Зосіка >>

Комментарии к статье

К данной статье еще никто не оставил свой комментарий. Ваш комментарий может стать первым!

Последние новости

Каникулы с пользой: Знакомство с историей родного края

Летние каникулы – это не только время для игр и забав, но и отличная возможность расширить кругозор и узнать больше о своей малой родине. Ребята, отдыхающие в детских оздоровительных лагерях, активно использовали эту возможность, посещая «Военно-исторический музей им. Д.К. Удовикова».

От Дрогичина до Берлина

Война…Много о ней можно смотреть фильмов, слушать рассказов, читать статей, но по- настоящему понять и прочувствовать, что такое война, может только тот, кто воевал, кому, как говорят, довелось не однажды смотреть смерти в глаза.

Закозель и каплица Ожешко: исторические сокровища Дрогичинского района глазами велотуристов

Военно-исторический музей им. Д.К. Удовикова, как и многие другие учреждения культуры, активно участвует в мероприятиях в рамках месяца историко-культурного туризма, предлагая тематические экскурсии и выставки, раскрывающие малоизвестные страницы истории.

Аб партызанскім гумары…

Вайна была суровым, трагічным выпрабаваннем для ўсяго народа. І здавалася б, да якіх там жартаў, гумару, анекдотаў, прыпевак, калі ўвесь час побач была смерць, лілася кроў, гінулі людзі, стагналі параненыя...але калі выдавалася рэдкая cвабодная хвілінка, калі сціхалі прылады і наступала зацішша, - пацешная рэпліка, трапная вастрыня або байка гучала зноў.

Майский калейдоскоп

С целью приобщения к истории родного края для воспитанников старших групп детских садов были проведены экскурсии. Экспозиция помогла понять и увидеть тяжёлое время в годы Великой Отечественной войны, узнать интересные истории об отдельных экспонатах музея. Дети с любопытством рассматривали представленные предметы, задавали вопросы и активно участвовали в беседе. Воспитанники остались в восторге от посещения музея.