Партызанскімі сцежкамі

Наш Ваенна-гістарычны музей імя Удовікава надае вялікае значэнне развіццю краязнаўства і турызму. З гэтай мэтай калі наладзілася добрае восеньскае надвор’е, мы вырашылі разам з ветэранамі вёсак Белін і Малінаўка прайсці па партызанскіх мясцінах і наведаць урочышчы Дыферэнцыя і Церабун.

Нашым правадніком згадзіўся быць белінскі краязнавец і аматар экстрэмальнага турызму Пётр Падлужны. Ён загадзя дамовіўся на каня з падводай, каб нам менш прыйшлося ісці пешшу.

І вось уранку я, Алег Ясковіч і Іван Лявончык сышлі ля паромнай пераправы праз Дняпроўска-Бугскі канал. Туды ўжо пад’ехаў веласіпедам Пятро Канстанцінавіч. Павітаўшыся і абгаварыўшы дэталі падарожжа, мы пайшлі на паром, каб пераправіцца ў Малінаўку.

Вёска Малінаўка з’явілася на карце раёна толькі пасля вайны, калі пачалі ствараць калгасы і адсяляць хутары.

Росквіт яе прыпадае на перыяд меліярацыі мясцовых балот у 70-я гады мінулага стагоддзя. У той перыяд тут была васьмігадовая школа (162 навучэнцы), пошта, клуб, бібліятэка, сталоўка для меліяратараў і некалькі ферм для жывёлы. Жыццё бурліла. Ніхто не думаў, што з цягам часу 2000 га меліяраваных зямель зарастуць лесам, а цэнтр калгаса (СВК) апынецца ў Новай Папіне за 20 км. І яшчэ – гэтая паміраючая вёска апынулася ў пагранічнай зоне. Зараз мясцовыя хаты купляюць, разбіраюць і вывозяць. Што будзе праз дзсяць год, можна спрагназаваць: дамы, якія застануцца, цяжка будзе знайсці сярод зарасляў бяроз і асін.

Сеўшы на падводу ля магазіна ў Малінаўцы, мы паехалі ў пошуках экстрыму. Навокал закінутыя парослыя кустоў’ем палеткі. Сонца сваімі промнямі грае на кроплях расы, у такт яму пяюць птушкі і стракочуць цвыркуны. Настрой ва ўсіх добры, бо горад і цывілізацыя нам надакучылі.

Едзем. Пётр Падлужны распавядае пра тое, што тут было раней. Ён мясцовы жыхар і ведае кожную купіну на балоце, кожнае больш-менш цікавае месца і распавядае нам, як добра было раней без электрычнасці, газу, тэлефонаў і транспарту. Людзі вялі натуральную гаспадарку і маглі добра жыць без дасягненняў сучаснай цывілізацыі.

Неўзабаве паказаўся Жыроўскі канал. Тут зараз вядуць работы па яго расчыстцы. Працуюць хлопцы з Пінска. Канал чысцяць у накірунку Белага возера. Верагодна, вынішчаць уюноў, якія яшчэ засталіся ў гэтым канале. Шкада, бо гэтую рыбу злавіць ужо амаль немагчыма.

Пакінутыя людзьмі напаўразбураныя дамы і сядзібы зараслі лесам – так выглядае зараз былая вёска Церабун. У пасляваенны час тут нават была пачатковая школа. Аднак людзі пацягнуліся да цывілізацыі і пакінулі свае дамы. Адзін дом мы ўбачылі ў добрым стане, бо тут Папінскае лясніцтва размясціла сваю пасеку. Для пчол гэта сапраўдны рай – няма наўкол палёў, дзе расліны апрацоўваюць хімікатамі. Гледзячы на вуллі з пчоламі, хочацца пакаштаваць мёду, але няма гаспадара пасекі. Перакусіўшы, мы паехалі далей.

У гэтым месцы пасля вызвалення ад немцаў 22 лістапада 1944 г. загінуў у баі з бандэраўцамі батальён 220 га пагранпалка, якім камандаваў ст. лейтэнант Васільчанка. Мы ля крыжа на тым месцы.

Далей нашай мэтай былі пошукі сядзібы знакамітага на ўсю акругу Паўла Лявончыка. У гэтага дзеда было восем дзяцей, і ён памёр, пражыўшы 103 гады. Для мужчын такое амаль немагчыма. Так удзельнік экспедыцыі Іван Лявончык аказаўся на месцы, дзе калісьці жыў яго знакаміты прадзед.

У час вайны ў гэтых мясцінах знаходзіўся партызанскі атрад імя Калініна, якім камандаваў Юрый Самаркін. Яго партызаны ўвосень і зіму 1943-44 гг. пабудавалі тут умацаваныя дзоты і больш за месяц вялі баі з немцамі, мадзьярамі і ўласаўцамі. Гэтыя падзеі ўвайшлі ў гісторыю як “абарона Дняпроўска-Бугскага канала”.

У хуткім часе мы рушылі ў адваротны шлях. Па дарозе знайшлі і некалькі цікавых экспанатаў, якія папоўняць фонды нашага музея.

Шмат таямніц захоўвае гэты лес. Тут ёсць забытыя магілы партызан і месцы, дзе вялі баі з казакамі паўстанцы Рамуальда Траўгута.

У такія падарожжы неабходна накіроўвацца з дзецьмі. Маршрут мы прайшлі і атрымалі ад убачанага шмат задавальнення.

Комментарии к статье

К данной статье еще никто не оставил свой комментарий. Ваш комментарий может стать первым!

Последние новости

Дрогичинские школьники знакомятся с историей через «Урок в музее»

В рамках проекта «Урок в музее» учащиеся школ Дрогичинского района продолжают посещать Военно-исторический музей им. Удовикова, где для них проводятся музейно-педагогическое занятия посвященные темам "Нацистская политика геноцида и "выжженной земли" в Белоруссии 1941-1944гг. Оккупационный режим".

Дорога памяти. Последний маршрут

В любом из районных центров есть улицы красивые и важные, с витринами, полными огней – своего рода городские артерии, по которым осуществляется основной поток движения транспорта. На этих улицах расположены главные административные здания госучреждений, значимые общественные культурные центры, музеи и памятники, многоэтажные жилые кварталы, крупные торговые заведения. Другие городские улицы, более скромного масштаба, не являются столь оживленными и архитектурно украшенными.

Юбилей района встречали в музее

15 января Дрогичинский район отметил 85-ю годовщину со дня своего образования. За этот непростой исторический отрезок времени, на который выпали как годы тяжелых испытаний Великой Отечественной войны, принесшие Дрогичинщине и остальным регионам бывшей БССР огромные людские и материальные потери, так и годы послевоенной разрухи.

Музейные приключения

В рамках акции «Полезные каникулы» в конце декабре 2024 года для учащихся школ Дрогичинского района в «Военно-историческом музее им Д.К. Удовикова» был проведен ряд экскурсионных программ с целью обогащения детей новыми знаниями и впечатлениями. Посещение музея как правило развивает у подрастающего поколения интерес к истории и культуре родного края, расширяет их кругозор и познания.

Вехи истории района

С 26 декабря 2024 года для посетителей музея начала действовать новая экспресс-выставка «Вехи исторического развития Дрогичинского района», посвященная 85-летию образования нашего района 15 января 1940 года.