У ліпені месяцы мы святкуем два вельмі важных для нас святы – Дзень Незалежнасці (3-га ліпеня) і дзень вызвалення Драгічына ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў (17-га ліпеня). Наш музей сумесна з падрастковым ваенна-патрыятычным клубам “Перасвет”, якім кіруе Цімафей Клімчук, у гэтым месяцы традыцыйна плануе экспедыцыі па месцах былых баёў.
Гэтым разам дырэктар музея Сяргей Гранік распрацаваў маршрут па тых месцах, дзе ў ліпені 1944г. наступала 12-я гвардзейская стралковая Пінская, ордэна Леніна, Чырвонасцяжная, ордэнаў Суворава і Кутузава дывізія.
Маршрут пачынаўся ў “Ваенна-гістарычным музеі ім. Д. Удовікава” і пралягаў па населенных пунктах Белін, Адамова, Пухавая, дарога Оўзічы-Смольнікі (Іванаўскі раён).
Чаму для экспедыцыі “Шляхамі вызвалення” выбралі менавіта гэтыя мясціны? Таму што яшчэ пры жыцці былая партызанка Ніна Кузняцова (Хілько) расказвала, што 18-га ліпеня 1944г. яна вярталася ў родную вёску Гута і паміж вёскамі Оўзічы, Адамова і Пухавая бачыла разбіты нямеці абоз, а таксама больш сотні забітых акупантаў. Гэта сведчыла аб тым, што на мяжы Драгічынскага і Іванўускага раёнаў 16-17 ліпеня 1944г. адбыўся бой. Тым больш, што ў раёне вёскі Пухавая добра захавалася лінія абароны немцаў якая цягнецца па ўзвышшах ад могілак да дарогі Оўзічы-Смольнікі. Гэта адзінае месца ў нашым раёне, дзе можна пабачыць лінію апорных пунктаў па ўзвышшах перыяда Вялікай Айчыннай вайны.
І вось летнім ранкам першым аўтобусам наша экспедыцыя рушыла ў дарогу. Аўтобус спыніўся ў в. Белін ля парома праз Днепроўска-Бугскі канал. Адсюль і пачаўся пешы перыяд экспедыцыі.
Тут Сяргей Гранік рассказаў прысутным як у лютым-сакавіку 1944г. партызаны атрада ім. Калініна вялі абарончыя баі з рэгулярнымі часцямі вермахта. На месцы пераправы праз канал цяпер стаіць памятны знак з інфармацыйнай шыльдай на якой апісаны тыя, стаўшыя далёкай гісторыяй падзеі.
Далей на шляху падарожнікаў былі цікавыя гістарычныя аб’екты: памятны знак на месцы абсерваторыі Дугі Струве (1825г.). Дадзены аб’ект уваходзіць у пералік матэрыяльных каштоўнасцей ЮНЭСКА. Зрабілі прыпынак ля дуба Волата і развалін былой суконнай мануфактуры Ажэшка 1820-1850-гг.
У хуткім часе выйшлі за вёску і направіліся ў бок Адамова і Пухавой. Вакол палі і сенажаці, якія радуюць вока, радуюць душу чалавкека. Па ходу руху Сяргей Гранік расказваў удзельнікам экспедыцыіі гісторыю гэтых мясцін і некаторыя важныя гістарычныя падзеі мінулага звязанныя з імі.
Праз гадзіну апынуліся ў вёсцы Пухавая. Захацелася сустрэцца з мясцовымі жыхарамі, якіх тут, як потым высветлілася, усяго тры чалавекі.
І вось мы гутарым з пенсіянеркай Валянцінай Арцюхевіч.
Яна і распавяла нам гісторыю пра тое як падчас акупацыі немцы растралялі за сувязь з партызанамі сям’ю Ляшукоў, дом якіх стаяў насупраць іхняга.
Пад час гэтай трагедыі у 1943г. загінгулі:
Ляшук Аляксандр Іванавіч;
Ляшук Ганна Сільвестраўна;
Ляшук Марыя Аляксандраўна;
Ляшук Марыя Сцяпанаўна.
Прайшло з таго часу больш за 75 гадоў, а мы так і не змаглі гэтым ахвярам вайны з сям’і Ляшукоў паставіць прыстойны помнік. Нажаль так атрымалася. Дадзеную недарэчнасць патрэбна выправіць.
Валянціна Фамінічна распавяла нам і яшчэ адну гісторыю, як у 1944г. нямецкі абоз недалёка ад іх вёскі на дарозе наехаў на міну. У выніку гэтага некалькі немцаў загінула і былі параненныя. Разюшаныя акупанты сагналі ўсю вёску на скрыжаванне дарог і патрабавалі выдаць партызан. Людзі маўчалі. Тады яны загадалі мужчынам у якіх былі коні запрагаць іх і ехаць па перад абоза. Усіх астатніх жыхароў закрылі ў хляве. Абоз рушыў. Праз полову хвіліны пачуўся выбух. Падарвалася на міне павозка Падароўскага Яўстафія Сямёнавіча. Так у гэты дзень загінуў яшчэ адзін мясцовы жыхар прах якога месціцца пад помнікам на вясковых могілках.
Па словах Валянціны Арцюхевіч, вечарам людзей выпусцілі з хлява, бо немцы зразумелі, што міны паставілі не жыхары вёскі Пухавая, а партызаны.
І вось мы вывучаем лінію акопаў спачатку ў раёне мясцовых могілак, а затым ідзем у накірунку Іванаўскага раёна. Па тым звесткам якія ёсць у музеі, немцы пабудавалі апорныя пункты па ўзвышшах ад вёскі Белінок праз Пухавую ў накірунку Іванаўскага раёна.
Паросшыя лесам інжынерныя збудаванні мінулай вайны добра захаваліся. Было бачна, што брусверы на іх знаходзіліся з паўднёвага боку, а на тых што бліжэй да дарогі Оўзічы-Смольнікі мелі кругавую абарону.
Па маім разлікам пяхотны батальон вермахта займаў абарону па фронту каля 3 км. Значыць на ўчастку вёсак Белянок, Пухавая і далей знаходзілісь пазіцыі пяхотнага палка.
З задавальненнем удзельнікі экспедыцыі абследавалі данны цікавы аб’ект ваеннай пары. Аб тым, што тут вёўся бой сведчаць варонкі ад выбухаў мін, якія добра бачны і сёння.
Той, хто пайшоў у гэту экспедыцыю застаўся задаволены нягледзячы на тое, што яе удзельнікі прайшлі больш 20 км. Думаю, што кожны юнак марыць пабываць у паходзе, паспрабаваць прыгатаваную на вогнішчы кашу і духмяны чай з чаборам. Але самае галоўнае ва ўсім гэтым, гэта камунікацыя з дарослымі і магчымасць праверыць свой фізічны стан.
Такія экспедыцыі і надалей будзе праводзіць наш “Ваенна-гістарычны музей ім. Д. Удовікава”. Жадаючым вывучыць гісторыю сваёй малой Радзімы, паўдзельнічаць у экспедыцыях і праверыць свой фізічны стан раім звяртацца па тэлефоне 3-14-22.
Сяргей Крушына
фота Цімафея Клімчука
Семён, 2020-07-07
Да! Молодцы парни...жаль тех, кому не поставили памятник за 75 лет. А где были партизаны, которые после войны жили в Осовецком сельском совете. Ведь эту историю знали все. А памятник позорный и со звездой.
Сергей, 2020-07-10
Больше бы таких энтузиастов только не от БРСМ работали с молодёжью
Студент, 2020-07-12
Эту экспедицию что БРСМ организовал?
Саша, 2020-07-12
Если нет их "патриотического" флага то обошлось без БРСМ.
Васька, 2020-07-15
Интересный поход. Жаль что участников не много. Мало желающих изучать историю края или просто трудностей боятся. Организаторы молодцы.
Nemo, 2020-07-20
Не то слово! Организмы ленивые. Многих парней воспитывают не как мужчин, а как изнеженных мамами девушек. Такие из них потом получаются мужья, защитники Отечества и просто мужики.
В этом материале мне хочется рассказать историю семьи Бондаруков и событиями связанными с колхозным строительством в д. Деревная Антопольского района в ставшем уже далёком 1954г. 
В фондах нашего Военно-исторического музея им. Д. Удовикова хранится множество экспонатов. Среди них особое место занимают старые советских времён открытки. В связи с приближающимся праздником 1-е Мая вашему вниманию предлагаем некоторые из них.
В нашем военно-историческом музее им. Д. Удовикова собрано большое количество документов и воспоминаний участников партизанского движения и фронтовиков. На сайте музея с некоторыми из них можно познакомиться и попробовать понять, что побудило наших людей жертвовать жизнью ради свободы и независимости государства. Ведь самое ценное у человека это жизнь.
Листая старые подшивки районной газеты «Запаветы Леніна» за 1968 г. случайно обнаружил материал, который рассказывал о погибшем партизане отряда им. Е. Макаревича - Анатолии Константиновиче Мельшине. Дело в том, что он досих пор остался не увековеченным.
В марте месяце фонды нашего музея пополнились интересными экспонатами времён Великой Отечественной войны. Это были более 50 обломков самолёта Дуглас А-20. Передал их в наш музей краевед из д. Сварынь Владимир Капуза. По его словам он их собрал в лесу юго- восточнее д. Сварынь во время заготовки дров несколько лет тому назад и сохранил. Практически все детали имеют маркировку и номера. Надписи на английском языке.Адрес: г. Дрогичин, ул. Ленина, д. 163, Республика Беларусь, Брестская обл.
Время работы:8:00-13:00, 14:00-18:00, 8.00-13.00, 14.00-17.00 (суббота, воскресенье)
Телефон: (801644) 7 14 22
Цена билета: Для учащихся, военнослужащих и приравненных к ним лицам - 60 коп. Для остальных категорий населения - 80 коп.
Цена экскурсии: Для учащихся, военнослужащих и приравненных к ним лицам - 5 руб. Для остальных категорий населения - 6 руб.
E-mail: dwhm@d-cult.brest.by
Группа музея в vk.com
Группа музея в Facebook
